Koreni evropske civilizacije: Lepenski Vir - Starčevo - Vinča

Knjiga Koreni evropske civilizacije: Lepenski Vir - Starčevo - Vinča doprinosi širenju znanja i očuvanju naše kulture za naredne generacije.

Da biste upoznali neke od najstarijih evropskih kultura, dovoljno je da upoznate Srbiju i njenu praistoriju, jer se baš ovde, na našim prostorima, načaze koreni evropske civilizacije.

Pred vama je knjiga koja čuva naše kulturno nasleđe sa željom da ga prenese pokolenjima i otrgne od nemara, prolaznosti i zaborava.

Pročitajte prelepe priče o praistoriji i najznačajnijim kulturama toga vremena - Lepenskom Viru, Starčevu i Vinči, za koje su se pobrinuli profesori dr Dušan Mihailović, dr Jasna Vuković i dr Boban Tripković, uz fotografije iz muzeja, arhiva, lične dokumentacije i objektiva Dragana Bosnića, koje doprinose da praistorija zasija punim i neprolaznim sjajem.



Knjigu čine četiri dela:


- I deo knjige - predstavljen je najraniji period - paleolit, iz koga potiču najstarija nalazišta u Srbiji.

Prikazana su istraživanja Jovana Cvijića i Đoke Jovanića, Milankovićeva saznanja o uzrocima ledenih doba i Gavelina proučavanja Risovačke i Pećine pod Jerininim brdom.

Predstavljeni su i najstariji tragovi ljudskog prisustva na teritoriji Balkana (pre 500.000 do 45.000 godina), okolnosti zbog kojih je došlo do izumiranja neandretalaca (pre 45.000 do 35.000 godina) i pojave modernog čoveka (pre 35.000 do 14.000 godina).

Opisani su i zabeleženi ključni događaji u ranoj praistoriji čovečanstva: pojava ljudskih predaka, počeci kontrolisane upotrebe vatre, naseljavanje homosapijensa i izumiranje neandretalaca, ali i promene u kulturi, umetnosti i načinu života, koje su na kraju dovele do naseljavanja priobalnih područja, uspostavljanja sezonskih naselja i sve veće orijentacije na ribolov.



- II deo knjige - posvećen je mezolitu Đerdapa i kulturi Lepenskog Vira, koja predstavlja sasvim osobenu pojavu u ranoj evropskoj praistoriji.

Opisan je život lovaca i ribolovaca koji su naseljavali Đerdap pre 9000 do 6000 godina pre nove ere, čiji je život bio potpuno usmeren na reku, te su i mrtve sahranjivali na način koji je odražavao sezonske migracije jesetre i morune, dok su umetnost i sistem verovanja bili zasnovani na verovanju u rečna božanstva.

Đerdapske zajednice su ostvarile prve kontakte sa zemljoradničkim zajednicama i za nekoliko stotina godina u potpunosti su se uklopile u neolitsko okruženje ostavljajući za sobom spomenike koji i danas svedoče o njihovom duhu.

U poglavljima posvećenim Lepenskom Viru predstavljena su arheološka svedočanstva o načinu života, kulturi, umetnosti i sistemu verovanja đerdapskih mezolitskih zajednica.



- III deo knjige - razmatra period ranog neolita, odnosno starčevačku kulturu, koja je obuhvatala veći deo današnje Srbije i delove susednih oblasti.

Na prostor centralnog Balkana dolaze rani zemljoradnici u drugoj polovini VII milenijuma pre nove ere - vreme kada se prelazi na proizvodnju hrane, što donosi i uvođenje niza tehnoloških novina i prihvatanje sasvim novih tehnologija, kao što je izrada keramike, te se razmatra i zanatska proizvodnja, navike u ishrani, stanovanje i ekonomija.

Vreme neolita je poznato po velikom broju figurina, koje predstavljaju ljude i životinje, a čije značenje nije sasvim jasno.

Takođe, obrađene su i teme simboličkih predstava sa elementima religijskog života na osnovu figurina i malom broju pronađenih sahrana.

Predstavljeni su i pojedini aspekti društvenih odnosa, kao što su porodica i postojanje društvene nejednakosti.

Starčevačka kultura je relativno kratkorajna pojava i završava se oko sredine VI milenijuma, kada je nasleđuje vinčanska kultura.



- IV deo knjige - posvećen je vinčanskoj kulturi, koja je dobila naziv po lokalitetu Belo brdo u Vinči i jedno je od najpoznatijih evropskih nalazišta.

Vinačanska kultura je obeležila vreme od oko 5400. do 5350. do 4500. godine pre nove ere i odlikuje je prefinjen kulturni stil, velika naselja sa lepo uređenim kućama od drveta i blata, razvijeno rudarstvo i metalurgija bakra, istaknut simbolizam u različitim domenima materijalne kulture i naročito poznata po vinčanskom pismu.

Karakteristike vinčanske kulture danas se prepoznaju kao odlike civilizacije, pa je i vinčanska kultura često nazivana praistorijskom civilizacijom.