Arhitektura Rusije dvadesetih

Iz recenzije :

’’Knjiga Arhitektura Rusije dvadesetih, autora El Lisickog, spada u red onih knjiga iz arhitekture koja su odigrala ulogu neke vrste putokaza na njenim velikim raskrsnicama, dela sa kojima počinju ili se završavaju razdoblja neimarstva, knjiga koje su misaoiI zgrade, i istraživački predlozi; Modeli, jednovremeno i crteži i ideje.
Iz Predgovora arh Ranka Radovića

Konstruktivizam je pravac nastao neposredno nakon socijalističke revolucije. Ova umetnost teži izjednačavanju umetnosti i života. Umetnost teži da proizvodi novu stvarnost. Konstruktivizmu su prethodili: suprematizam u delu Kazimira Maljeviča i kubofuturizam u delima Arhipenka, Popove, Gončareve i drugih.

Kazimir Maljevič je još od 1913. u svojim suprematističkim eksperimentima pokazao da veruje da boja ne samo naglašava geometrijske oblike već i da forma utiče na efekat koji boja izaziva kod posmatrača. Posle revolucije suprematizam je došao u fazu gde je boju potpuno odbacio i sveo slike na crno-bele planimetrijske oblike.

Eliezer Markovič – El Lisicki Po obrazovanju arhitekta, prvi je shvatio značaj Maljevičevih eksperimenata. On je između 1919. i 1921. oformio PROUN (Projekat za afirmaciju novog) koji je bio originalni model za novu arhitekturu, za eksperimente u stvaranju geometrijskih oblika, za novo trodimenzionalno predstavljanje i jedna vrsta rezerve prostornih kompozicija koje su se kasnije mogle aplicirati po potrebi. PROUN-i su predstavljali istraživanje vizuelnog jezika suprematizma sa prostornim elementima, koristeći pomeranja osa iviše perspektiva, ideje neuobičajene za suprematizam, koji je u to vreme sprovođen gotovo isključivo u ravnim, dvodimenzionalnim formama i oblicima.
Eliezer Markovič Lisicki (El Lisicki), sa sklonošću za arhitekturu i druge trodimenzionalne koncepte, pokušava da proširi rečnik suprematizma. Njegovi Proun-i stvarani su više od pola decenije i evoluirali su iz slike i litografije u trodimenzionalnu instalaciju. Oni su takođe temelj za kasnije eksperimente u arhitekturi i dizajnu. On koristi jezik suprematističkog slikarstva kao osnovu za svoje ideje u arhitektonskom prostoru. Kroz Proun-e, Lisicki razvija utopijske modele za novi i bolji svet.

El Lisicki je pokušao da stvori socijalistički oblik američkog nebodera: projekat horizontalnog oblakodera izdignutog na propileje (tzv. "Vešalica za oblake") koji se otvaraju ka bulevaru koji okružuje centar Moskve. Ovaj rad je bio zamišljen kao kritička antiteza kapitalističkom neboderu, a ujedno i kao vrata grada.

Kanonski rad konstruktivista bio je projekat Vladimira Tatljina za veliki spomenik III internacionali, prvi put izlozen 1920. godine. Ovaj dizajnerski poduhvat bio je inspirisan, kao i ceo pokret konstruktivizma, trijumfom moderne tehnologije, a uzor za ovaj rad bila je Ajfelova Kula iz 1889. godine, Pariz, dok je naučno fantastična tzv. aura za ovaj rad izvedena iz futurističke opere Alekseja Krucenikha, Pobednik na suncu. Naum Gabo javno kritikuje Tatljinov predlog, kao sugestiju: Ili graditi funkcionalne kuće i mostove ili kreirati čistu umetnost, nikako obe. Ne mešati jedno sa drugim. (Odričemo se sadržaja kao slikarske i likovne forme, prostor se ne može meriti sadržajem kao što se ne može meriti tečnost metrom... Proglašavamo vrednost dubine kao jedinu vrednost slikarske i likovne forme. Odričemo se vajarstva ako smatramo masu za vajarski elemenat).

Vladimir Tatljin je takođe vršio eksperimente na granici slikarstva i arhitekture, nameravao je da izrazi unutrašnju suštinu objekta. Istraživao je mogućnosti materijala u postizanju određenog estetskog efekta.

Za lidera konstruktivizma se smatra Aleksandar Vesnin često radio s svojom braćom Leonidom i Viktorom. U početku je pretežno slikao i bio je sklon eksperimentima formalno-estetske prirode. Projekti za scenografije koje je radio oko 1921-23, omogućili su mu da slobodno eksperimentiše sa arhitekturom i dizajnom u prostoru. 1923. oformljuje svoju grupu: Aleksandar se bavio kompozicijom, Viktor tehnologijom konstrukcija, Leonid funkcijom. Braća Vesnin su postali priznati lideri novog pravca u sovjetskoj arhitekturi.

Lenjingradska pravda 1924. Je projekat braće Vesnin za zgradu časopisa Lenjingradskaja Pravda smatra se jednim od umetnički najpotpunijih dela arhitekture XX veka i kao takva je postala predmetom brojnih rasprava širom sveta. Na ovom projektu Aleksandar Vesnin je postigao skoro savršen estetski sklad proporcije I kombinacije
armiranobetonskog skeletal sa staklenim površinama I metalnom armaturom.

Ruski konstruktivizam pored likovnih umetnosti, obuhvatao je i pozorište, poeziju, arhitekturu, grafički dizajn i tipografiju.’’