Sedma crnogorska omladinska brigada Budo Tomović zbornik sećanja

Sedma crnogorska omladinska brigada Budo Tomović
zbornik sećanja
Koordinacioni odbor Sedme crngorske omladinske brigade, 1980
tvrd povez
25 cm
740 strana
ilustrovano
veoma dobro očuvano
Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sedma crnogorska omladinska brigada
Deo NOVJ
Vreme postojanja 30. decembar 1943.
Mesto osnivanja Kolašin
Kroz jedinicu prošlo 800 vojnika i oficira[traži se izvor]
Formacija 4 bataljona
Komandanti
Komandant major Niko Strugar
Drugi komandant politički komesar Nikola Đakonović
Angažovanje
Bitke Operacija Frilingservahen aprila 1944
Andrijevička operacija
Durmitorska operacija
Operacija Brezna
Proboj Armijske grupe E kroz Sandžak
Proboj nemačkog 21. korpusa iz okruženja
Sarajevska operacija
Karlovačka operacija
Sedma crnogorska omladinska brigada "Budo Tomović" formirana je 30. decembra 1943. u Kolašinu, naredbom štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ. Od osnivanja do kraja rata borila se u sastavu Treće udarne divizije NOVJ.

Prema informaciji štaba 2. korpusa od 28. novembra 1943. brigada je trebalo da ima oko 800 boraca, a u sastav, pored postojećeg Omladinskog bataljona trebalo je da uđe i 170 boraca Durmitorski, 130 boraca Zetskog, 100 boraca Lovćenskog, 50 boraca Nikšićkog i 180 boraca Komskog NOP odreda. Formiranje je predviđeno za 20. decembar u Pljevljima. Međutim, pošto su Pljevlja u međuvremenu zauzeli Nemci, brigada je formirana u Kolašinu, a na dan formiranja bilo je prisutno samo oko 600 boraca. Sastav brigada kompletiran je tokom narednih nedelja.

Brigada je u sastavu svoje divizije učestvovala u borbama protiv nemačkih, četničkim i snaga muslimanske milicije pod komandom štaba 21. armijskog korpusa Druge oklopne armije. Tokom operacije Frilingservahen brigada se istakla u protivnapadu snaga NOVJ i 5. maja 1944. ponovo je oslobodila Berane nakon tronedeljne okupacije.

Tokom operacije Ribecal brigada je učestvovala u upornoj odbrani od nemačko-četničkih napada uzletišta Brezna kod Nikšića sa kojeg su saveznici u bolnice u Italiji 22. avgusta 1944. evakuisali 1.059 ranjenika NOVJ. Nakon okončanja evakuacije, 7. omladinska brigada u protivnapadu je uništila četnički Gvozdeni puk, nanevši mu, prema izveštaju brigade, gubitke od oko 350 mrtvih i oko 180 zarobljenih.

Tokom Proboja Armijske grupe E oktobra i novembra 1944. 7. omladinska brigada učestvovala je u zadržavajućoj odbrani i bočnim napadima u oblasti Sjenice. Nakon toga, krajem novembra i u decembru 1944, bila je angažovana u vrlo oštrim borbama protiv proboja nemačkog 21. korpusa i četnika Pavla Đurišića iz Podgorice, a tokom januara 1945. u njihovom gonjenju prema Sarajevu.

Nakon učešća u Sarajevskoj i Karlovačkoj operaciji, brigada je ratni put okončala 11. maja 1945. kod Zidanog Mosta, gde je u sastavu divizije prinudila na predaju i razoružala glavninu 7. SS divizije i delove 22. i 11. vazduhoplovne poljske divizije, kao i veću grupu snaga NDH i četnika. Brigada je zarobila komandanta 7. SS divizije, ratnog zločinca Avgusta Šmithubera.

Prema prikupljenim podacima objavljenim u monografiji brigade, tokom rata poginulo je 439 boraca brigade čiji su biografski podaci dati u monografiji.